Genellikle yaşamda büyük sıkıntıya sebep olan ve yaşam kalitesini düşüren bir rahatsızlık grubudur. Travma yaratan olayın yaşanmasından sonra, günlük yaşamda tekrarlayıcı olarak karşılaşma hali,rüyalarda kendini göstermesi gibi kaygı ve kolayca irkilmeyi içeren bir anksiyete bozukluğudur.
Ruhsal travma ile ortaya çıkan bu sıkıntı;kişide aşırı korku,çaresizlik ve aniden ortaya çıkan durumların sebep olduğu süreç olarak kendini gösterir.
Ruhsal Travmaya neden olan yaşantılar;
*Doğal afetler (deprem, sel, yangın)
* İnsan eliyle yapılan travmalar (savaş, işkence, tecavüz)
* Kazalar (iş, trafik)
* Beklenmedik ölümler
* Ciddi-ölümcül hastalıklara yakalanma
Bireyin yaşadığı duruma göre olayı irdeleyiş biçimi,neden-sonuç ilişkisi,düşünce-duygu durumu farklı olarak değerlendirileceğinden durumun kişide var olan seviye biçimi de farklılık gösterecektir. Ruhsal travmalardan sonra sık görülen sıkıntılardan biri;travma sonrası stres bozukluğudur.
*kabusların görülmesi
*olayların tekrardan yaşanabilme ihtimaline karşı tedirginlik
*kolay irkilme,
*çabuk sinirlenme,
*gelecekle ilgili plan yapamama,
*yabancılaşma (başkaları beni veya yaşadıklarımı anlamıyor hissi),
*uykusuzluk gibi semptomlar TSSB içerisinde yaşanan sıkıntılı durumlardır.
Bu belirtiler pek çok bireyde ruhsal travmaların yaşandığı zamanı izleyen günlerde görülür ve genellikle birkaç hafta içinde kendiliğinden düzelme gösterir, ancak bazı kişilerde aylarca, hatta yıllarca sürebilir.Sonuç olarak; bazı kişilerde rahatsızlığa yatkınlık durumunun olduğunu,bazılarında ise daha dayanıklı ve baş edilebilir düşünce yapısının soluk alıp verdiğini gösteren bir şemayı sunmaktadır.
Geçmişte herhangi bir ruhsal rahatsızlık yaşamış olanlar veya yakınlarında ruhsal sıkıntıların mevcut olması kişinin TSSB’yi yaşama ihtimalini arttırmaktadır.Kadınlarda erkeklere oranla görülme sıklığı daha fazladır.
Travma Sonrası Stres Bozukluğu Belirtileri:
Yeniden yaşama: Travma yaşayan kişide durumla ilgili anılar zihinde tekrarlayıcı olur.Olayla ilgili görüntüler (örneğin çıkan yangında ölen kişiler)ya da sesleri (yardım çığlıkları) düşünmek istemediğinde ya da akla gelecek herhangi bir durum yaşanmadığı halde bile kişinin zihninde canlanır. Bu durum kişiyi rahatsız eder.Çarpıntı, titreme, nefes alamama gibi bulgular görülebilir.
Kaçınma: Kişi olayı hatırlatan durumdan, düşüncelerden uzaklaşmaya çalışır. Olayı hatırlamak büyük bir huzursuzluk hissine yol açtığı için kişi olayı hatırlatan yerleri ziyaret etmeyi tercih etmez, konudan uzak durur.
Aşırı uyarılma:Kişi sürekli tetikte olan davranış içinde bulunabilir.Yaşanılan travmatik sürecin tekrarlanma durumu içinde olabilir.Bu sebeple aşırı tedbirli davranırlar.Mesela;büyük bir yangından kurtulmuş ama aylarca hatta yıllarca etkisinde kalmış bir TSSB olan kişi istemeden de olsa gittiği evi kontrol ederek,aşırı tedbirli düşünce ve davranış içerisinde bulunabilir.
Tedavi sürecinde;
Gerek duyulan psikoterapi yaklaşımı ile kişinin yaşamını içine sindirdiği şekliyle devam ettirmesi adına yol gösterici adımlarla ilerleme sağlanılır.Tedavide gönüllü olmak,umutlu olmak,olayı bütünüyle anlatma isteği içinde olmak önemlilik arz eder.Düzenli çalışmalarla istenilen düşünce yapısının oluşmaya başladığı hissedilir.
EDA SAYGILI
SAYGILI KİŞİSEL GELİŞİM,EĞİTİM,DANIŞMANLIK VE REHBERLİK.
